«Να σταματήσει ο βιασμός»

Οι εξευτελιστικοί έλεγχοι στις γυναικείες φυκλακές και ο θάνατος της Κατερίνας Γκουλιώνη.

Πέθανε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες κατά τη διάρκεια μεταγωγής η φυλακισμένη Κατερίνα Γκουλιώνη

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ(Αθήνα,20 Μαρτίου 2009)
Ελλάδα: Ο θάνατος της φυλακισμένης Κατερίνας Γκουλιώνη χρειάζεται ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα

Νωρίς το πρωί της 18ης Μαρτίου 2009, η Κατερίνα Γκουλιώνη βρέθηκε νεκρή στο τέλος της μεταγωγής της με πλοίο απ ο τον Πειραιά στις φυλακές Νεάπολης Λασιθίου. Μαζί με άλλες κρατούμενες μεταγόταν εκεί από τις γυναικείες φυλακές Θήβας. Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι, κατά τη διάρκεια  της μεταγωγής, την είχαν χωριστά από τις άλλες κρατούμενες και ότι τα χέρια της ήταν δεμένα πισθάγκωνα. Σύμφωνα με αναφορές, οι άλλες κρατούμενες δήλωσαν ότι έδειχνε χτυπημένη στο πρόσωπο.

«Ο θάνατος τ ης Κατερίνας Γκουλιώνη στα χέρια των ελληνικών αρχών είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Οι καταγγελίες για απαράδεκτη μεταχείριση των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές πληθαίνουν, ενώ οι πρώτες πληροφορίες για τις συνθήκες θανάτου της δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να συνδέεται με τη δράση της για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κρατουμένων», δήλωσε ο Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, Σίμος Μπούρας.

Η Κατερίνα Γκουλιώνη είχε δραστηριοποιηθεί στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των κρατουμένων. Είχε έρθει σε επαφή με τη Διεθνή Αμνηστία σε αρκετές περιπτώσεις, προκειμένου να καταγγείλει την απάνθρωπη μεταχείριση των κρατουμένων και τις συνθήκες κράτησης στις γυναικείες φυλακές, συμπεριλαμβανομένων των γυναικείων φυλακών Θήβας και των φυλακών Διαβατών στη Θεσσαλονίκη.

Ενημέρωσε τη Διεθνή Αμνηστία ότι είχε υποβάλει αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη, μεταξύ άλλων το Φεβρουάριο του 2009, καθώς και στη διευθύντρια των φυλακών Θήβας. Είχε επίσης εμφανιστεί σε τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ μόλις πριν το θάνατό της.
Η Κατερίνα Γκουλιώνη είχε επίσης συμμετάσχει ενεργά στις εκστρατείες της Διεθνούς Αμνηστίας συλλέγοντας υπογραφές από τις κρατούμενες στη Θήβα για διεθνείς εκκλήσεις της οργάνωσης. Ενημέρωσε το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας στις 17 Μαρτίου 2009 ότι πρόσφατα αφαιρέθηκε από το κελί της έντυπο υλικό της οργάνωσης, καθώς και άλλα έγγραφα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ότι άλλο υλικό δεν της παραδόθηκε ποτέ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ο θάνατος οφείλεται σε καρδιακή προσβολή. Η επίσημη ιατροδικαστική έκθεση αναμένεται την επόμενη εβδομάδα.
Η Διεθνής Αμνηστία απευθύνει έκκληση στις Ελληνικές Αρχές να διεξαγάγουν πλήρη, γρήγορη, ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα σχετικά με το θάνατο της Κατερίνας Γκουλιώνη και τις καταγγελίες που είχε υποβάλει για τη μεταχείριση των φυλακισμένων γυναικών.
«Μετά τους τόσους θανάτους, κακοποιήσεις και εξεγέρσεις κρατουμένων, πρέπει επιτέλους οι αρχές να άρουν το πέπλο συγκάλυψης των συνθηκών φυλάκισης, να επιτρέψουν την πρόσβαση σε ελεγκτικές αρχές όπως ο Συνήγορος του Πολίτη και οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία, και να προχωρήσουν σε επείγοντα και αποτελεσματικά μέτρα για να εξασφαλίσουν, όπως έχουν υποχρέωση, το σεβασμό της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κρατουμένων», τόνισε ο Σίμος Μπούρας.

Κατερίνα άντε σωφρονίσου

(Γράμμα από τη φυλακή Διαβατών, Κυριακή 18 Ιανουαρίου 2009)

Κατερίνα (ΓΚ): «Ποινική» κρατούμενη για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών, κατηγορού μενη για διακίνηση ναρκωτικών σε άλλο χρήστη κατ’ ομολογία του αποποιούμενος των δικών του ευθυνών της «μεγάλης» ποσότητας των 20 γραμμαρίων. Έτσι με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς άλλο αποδεικτικό στοιχείο παρά μόνο μία άτυπη προανακριτική ομολογία δικάστηκε και εκτίει ποινή κάθειρξης 6 ετών, όπως και αρκετοί «έμποροι» σε αυτή τη χώρα. Το Σύνταγμα λεει ένοχος ένοχο ου ποιεί αλλά δεν βαριέσαι μήπως όλα όσα λεει το Σύνταγμα τα τηρεί κανείς σε αυτή τη χώρα;

Το ότι είμαι ήδη χρήστρια εδώ και 20 χρόνια χωρίς καμία βοήθεια μετράει; Όπως και μερικές εκατοντάδες, χιλιάδες άλλοι θα μπορούσα να πω, αφημένοι στη μοίρα τους. Μήπως το ότι δεν προέκυψε κανένα αποδεικτικό στοιχείο ενοχής και ακόμα και ο ρουφιάνος που είπε εναντίον μου ψέματα το ότι πιέστηκε από τους μπάτσους και πείστηκε ότι θα καθάριζε ο ίδιος μέτρησε πουθενά; Μα είπαμε ότι είναι σύνηθες φαινόμενο. Οι αδέκαστοι και ευυπόληπτοι δικαστές, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, πρέπει να εξαντλούν την αυστηρότητά τους στους κακούργους χρήστες για να σωθεί η κοινωνία μας, τα παιδιά μας, η υπόληψή μας. Στα μπουντρούμια όλους. Όσοι πιο πολύ τόσο πιο βαθιά. Όσους εξοντώσουμε τόσο καλύτερα, τόσο πιο καθαρή θα είναι η κοινωνία μας. Κρίμα που δεν είμαστε στο Μεσαίωνα να τους κάψουμε όλους στην πυρά να ησυχάσουμε.

Ας δούμε όμως τι πραγματικά συνέβη με την Κατερίνα. Είχε την ατυχία να γεννηθεί έξυπνη, ευαίσθητη και αντιδραστική. Όσο μεγάλωνε δεν της άρεσε αυτή η κοινωνία. Δεν άντεξε την υποκρισία της και τη φθορά της και έτσι επέλεξε τη λύση των ναρκωτικών. Κακό μεγάλο. Έβλαψε ανθρώπους. Ποιους; Τον εαυτό της και την οικογένειά της. Και έτσι κατέληξε στη φυλακή σιδεροδέσμια, να πληρώσει τα βάρη και τα αδικήματά της. Όμως και εκεί δεν καθόταν φρόνιμα. Δεν ήταν «καλή» κρατούμενη. Δεν έσκυβε το κεφάλι όταν οι δεσμοφύλακες, στο πλαίσιο του σωφρονισμού της έλεγαν ότι παράλογο τους ερχόταν στο κεφάλι.

Δεν το βούλωνε όταν έβλεπε την αδικία σε όλο της το μεγαλείο. Δεν έκανε τα στραβά μάτια στην κατάχρηση εξουσίας και δεν έπαψε ποτέ να αγωνίζεται, να πρωτοστατεί για το δικαίωμά της στην αξιοπρέπεια. Και αφού ήταν «τέτοιο» άτομο, έπρεπε να εξοντωθεί ποικιλοτρόπως. Έρμαιο, πλέον, στα χέρια ανθρωποφυλάκων έτυχε «ιδιαίτερης μεταχείρισης». Η «συμμορία» του τότε Κορυδαλλού, έκρινε και αποφάσισε την καταστολή. Και αφού δεν καθόταν καλά να την καταστείλουν έγινε με το ζόρι. Της φόρτωσαν πειθαρχικά, την έστειλαν και μερικές φορές στο ψυχιατρείο, την αποτρέλαναν και νόμιζαν ότι καθάρισαν. Όμως η Κατερίνα στις αναλαμπές της πάλι τους ενοχλούσε. Έτσι αποφάσισαν να την ξεφορτωθούν. Μεταγωγή. Αυτό ήταν και το λάθος τους.

Βρήκε τη δύναμη να ανακάμψει και να συνέλθει. Ξαναβρήκε τον εαυτό της και όταν έγινε η κινητοποίηση των κρατουμένων η Κατερίνα πρωτοστάτησε στις φυλακές διαβατών. Αλλά και όταν αναστάλθηκε η κινητοποίηση, εκείνη συνέχισε να αγωνίζεται για τα δικαιώματα των κρατουμένων και τις παραβιάσεις για την κατάχρηση της εξουσίας των ανθρωποφυλάκων των Διαβατών. Τους μπήκε πολύ στη μύτη, τους στρίμωξε, απαίτησε το δικαίωμα της αξιοπρέπειας. Έτσι και η άλλη «συμμορία» των Διαβατών αποφάσισε να την ξεφορτωθεί. Μεταγωγή…στη Θήβα και ας τα βγάλουν πέρα μαζί της τώρα οι άλλοι που την έστειλαν εκεί. Κατερίνα άντε σωφρονίσου. Το Υπουργείο εξήγγειλε ότι δεν θα επιτρέψει να γίνει καμία εκδικητική μεταγωγή μετά τις κινητοποιήσεις των κρατουμένων. Δεν πιστεύω να νομίζετε ότι είναι κάτι τέτοιο, απλά φταιει η Κατερίνα και η κάθε Κατερίνα που δεν σκύβει το κεφάλι.                                                                                                                

Μαριάνθη

Καταγγελία προς τον συνήγορο του πολίτη της κρατούμενης Γκουλιώνη Αικατερίνης Ελεώνας Θηβών (20-02-09), Είμαι 41 ετών σήμερα, εξαρτημένη από την ηρωίνη από τα 17 μου. Τόσα χρόνια αρρώστια και εξάρτηση από μία ουσία που αν δεν την είχα δε θα μπορούσα να είμαι όρθια για να δύναμαι να εργαστών, για να μπορέσω να ζήσω. Τον χειρότερο εφιάλτη, όμως, που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν αυτονόητο συνεπακόλουθο της εξάρτησης, δεν είχα ποτέ φανταστεί ότι θα τον ζήσω έτσι όπως τον ζω και όπως καθημερινώς απειλούμαι ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να υποστώ. Αυτό το «αυτονόητο συνεπακόλουθο της εξάρτησης», λοιπόν, είναι η φυλάκιση η οποία, ουσιαστικά σημαίνει την αιχμαλωσία και την ομηρία μου από τους δεσμοφύλακες που ελέγχουν κι επεμβαίνουν ακόμη και στα γεννητικά μου όργανα και στ’ απόκρυφα σημεία του σώματός μου. Όποτε μπαίνω στην φυλακή είτε γιατί εισάγομαι πρώτη φορά είτε γιατί επιστρέφω από δικαστήριο είτε γιατί πήγα νοσοκομείο δέχομαι την εξής επίθεση, η οποία ονομάζεται «έρευνα»: Η δεσμοφύλακας με υποχρεώνει να βγάλω όλα μου τα ρούχα, με βάζει να σκύψω, ν’ ανοίξω τους γλουτούς, να βήξω και παρατηρεί τον πρωκτό μου. Πολλές φορές βρίσκει ευκαιρία να παρατηρήσει γυμνό σώμα και με κοιτάει καλά καλά, μου φέρεται προσβλητικά, ειρωνικά, θρασύτατα, σα να’ μαι το τελευταίο σκουπίδι. Μετά μου δίνουν άλλα ρούχα, από την αποθήκη τους, παράτερα και εξευτελιστικά, μου παίρνουν το σουτιέν γιατί, λέει, «απαγορεύεται» να το φοράω στην απομόνωση γιατί λέει, δήθεν μπορεί να…αυτοκτονήσω μ’ αυτό, μου δίνουν παπούτσια μεγαλύτερο μέγεθος απ’ το δικό μου και περπατάω σαν παλιάτσος και με οδηγούν στο φαρμακείο. Εκεί, με βάζουν να καθίσω σε γυναικολογική καρέκλα και η δεσμοφύλακας βάζει το δάχτυλό της στο αιδοίο μου μέσα στον κόλπο. Στην συνέχεια υποχρεούμαι να ουρήσω μπροστά στην δεσμοφύλακα για να κάνουν το ναρκωτέστ. Μια φορά, στο χαρτί που ήταν τοποθετημένο στην γυναικολογική καρέκλα όπου μ’ έβαλαν να κάτσω είδα μία τρίχα από προηγούμενη ερευνηθείσα. Η αποστείρωση στα εργαλεία τους είναι κάτι που ενίοτε θυμούνται. Σε άλλες βάζουν διαστολείς και σκουριασμένους, πολλές φορές, τους βάζουν το δάχτυλό τους και συγχρόνως πιέζουν προς τον ορθό ή και από επάνω στη βουβωνική χώρα σε σημείο που η κρατούμενη να πονάει. Τα ειρωνικά σχόλια και τα σόκιν «αστειάκια» των δεσμοφυλάκων δεν λείπουν από το «ρεπερτόριό» τους… Προσφάτως που αρνήθηκα την κολπική έρευνα και από τον γυναικολόγο, διότι ανεξαρτήτου μορφώσεως, ειδικεύσεως και μορφωτικού επιπέδου το να σου χώνει ο καθείς τα δάχτυλά του είναι τουλάχιστον «απρεπές», θα έλεγα, και ζητούσα υπερηχογράφημα, με απείλησαν ότι θα με δέσουν όλη νύχτα με τη χειροπέδα στο κάγκελο και αυτή την απειλή συγκεκριμένα την ξεστόμισε η δεσμοφύλακας που τελεί χρέη…νοσοκόμας στο Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θηβών (Κ.Κ.Γ.Ε.Θ.) Γκαβάνα Στέλα παρουσία της υπαρχιφύλακα Σαμπάνη Σωτηρίας, μου είπε πως αφού είμαι κρατούμενη πρέπει να δεχτώ την κολπική κι αυτή που δεν είναι, είναι «άλλο πράμα». Εν ολίγοις αυτό που μου είπαν και λένε είναι ότι αφού είμαι κρατούμενη πρέπει να μου κάνουν ότι θέλουν και να μην αντιδράω. Με οδήγησαν στην υποδιευθύντρια Καφρίτσα Αγλαϊα, η οποία μου είπε πως αφού αρνούμαι την κολπική έρευνα ότι βρεθεί από ναρκωτικά στην φυλακή θα το χρεώσει σ’ εμένα και πως θα με κρατήσει πολλές ημέρες στην απομόνωση. Όταν της ζήτησα να μου κάνει υπερηχογράφημα διότι δεν αντέχω άλλο αυτόν τον βιασμό της κολπικής μου είπε πως δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Της απάντησα ότι δεν είμαι υποχρεωμένη να πληρώνω εγώ τη δική τους ανεπάρκεια και με οδήγησαν στην απομόνωση όπου ούτως ή άλλως θα με οδηγούσαν, κάνοντας κολπική ή μη. Στην απομόνωση με έκλεισαν σ’ εάν κελί όπου έπρεπε να χτυπάω το κουδούνι για να’ ρθει η δεσμοφύλακας να μου ανοίξει να πάω στην μία τουαλέτα που είναι κοινή για όλες τις κρατούμενες στον χώρο αυτόν και παρακολουθούμενη από κάμερα. Την ώρα της αφόδευσης σε παρακολουθεί η δεσμοφύλακας από την κάμερα κι όταν δει τα περιττώματά σου τότε της ζητάς την άδεια να τραβήξεις καζανάκι. Εκτός του ότι είμαι αναγκασμένη να κάνω την ανάγκη μου μπροστά σε δεσμοφύλακα είμαι υποχρεωμένη να κάνω 8 αφοδεύσεις για να με βγάλουν από την απομόνωση αλλά κι αυτό, πάλι, εξαρτάται από τις διαθέσεις τους. Οι περισσότερες κρατούμενες αναγκάζονται να παίρνουν καθαρτικό για να επιτύχουν αυτές τις κενώσεις και αρκετές φορές είτε δεν έρχεται η δεσμοφύλακας να τους ανοίξει την πόρτα είτε είναι άλλη κρατούμενη στην τουαλέτα και στην κυριολεξία ενεργούνται επάνω τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιες δεσμοφύλακες τις εξευτελίζουν γιατί ενεργήθηκαν επάνω τους ή τους λένε απειλητικά ότι «εδώ είναι Θήβα και το κουδούνι για να πας τουαλέτα θα το χτυπάς όταν έχεις μεγάλη ανάγκη», την οποιά «μεγάλη ανάγκη» την κρίνει η δεσμοφύλακας ή της λένε με δυσφορία «πάλι τουαλέτα θέλεις;» και άλαλ τέτοια με ανείπωτη απανθρωπιά και σαδισμό. Μου έχει συμβεί να μη μου ανοίγει η δεσμοφύλακας την πόρτα του κελιού για να πάω στην τουαλέτα και ανγκαζόμουν να ουρώ σε πλαστικό μπουκάλι νερού και αργότερα να έχω πρόβλημα με το έντερό μου από την συγκράτηση των κοπράνων. Στο τέλος, έφτασα στο σημείο να κλωτσάω την πόρτα του κελιού για να μου ανοίξει, να μου φέρεται προκλητικά και υποτιμητικά και επειδή την αποκάλεσα «κότα» έγραψε μία ψευδή αναφορά (η κα Δανιηλίδου Χαρίκλεια ει΄ναι η εν λόγω δεσμοφύλακας) σε συνεργασία με τον αρχιφύλακα Γαλάνη Ιωάννη που ήταν υπηρεσία εκείνη την ημέρα και σε αυτόν αναφερόταν η κα Δανιηλίδου, με πέρασα πειθαρχικό κι ο υποτελής σε αυτούς, εισαγγελέας Πρασσάς Γεώργιος με τιμώρησε με πειθαρχική ποινή εγκλεισμού σε κελί της απομόνωσης για πέντε μέρες με, επιπροσθέτως παράνομη, στέρηση καφέ, τσιγάρου και τηλεφώνου. Πειθαρχικό το οποίο παραγράφεται σε δυο χρόνια πράγμα που σημαίνει πως εκτός του μαρτυρίου που υπέστην δεν θα αποφυλακισθώ με υφ’ όρων απόλυση, δεν θα πάρω άδεια και οι άρρωστοι γονείς μου και η 21χρονη κόρη μου θα περιμένουν πολύ για να με δουν και να τους στηρίξω. Όλα αυτά συνέβησαν στη γυναικεία φυλακή Κορυδαλλού, αλλά αυτοί οι κύριοι υπηρετούν σήμερα στη Θήβα όπως και ο αρχιφυλακεύων Κοράκης Παναγιώτης, ο οποίος στην εδώ απομόνωση της Θήβας μου είπε πως παρ’ όλες τις 8 κενώσεις κλπ δικαιούται «βάσει του εσωτερικού κανονισμού» να με κρατήσει έξι ημέρες στην απομόνωση. Ο εσωτερικός κανονισμός δεν γράφει κάτι τέτοιο, αντίθετα λέει πως η τριήμερη κράτηση στην απομόνωση γίνεται μ’ εντολή εισαγγελέα και παρατείνεται εφόσον έχουν βρεθεί απαγορευμένες ουσίες στο σώμα του κρατούμενου και δεν μπορούν να αφαιρεθούν… Μπάνιο δεν μπορείς να κάνεις στην απομόνωση -ειδικό χώρο κράτησης τον ονομάζουν λες και αλλάζοντας όνομα σε κάτι παύει και η φρίκη- γιατί όταν τύχει να έχει ζεστό νερό δεν είναι εκεί η δεσμοφύλακας και όταν είναι εκεί μπορεί να σε βγάλει από το κελί για να κάνεις μπάνιο, το νερό να είναι κρύο και να επιμένει πως είναι ζεστό βγάζοντάς σε τρελή. Όταν και αν κάνεις μπάνιο σε παρατηρεί. Έτσι, μένουμε χωρίς μπάνιο για 7 μέρες και άνω. Καφέ, νερό υποχρεούσαι να παραγγείλεις μόνο από το καφενείο της φυλακής το οποίο λειτουργεί για τους δεσμοφύλακες και δουλεύουν σε αυτό κρατούμενες. Την τελευταία φορά που κρατήθηκα στην απομόνωση πλήρωσα 20 ευρώ στο καφενείο. Με αυτά τα χρήματα μπορούσα να περάσω περίπου είκοσι μέρες αγοράζοντας καφέ, ζάχαρη κλπ ενώ τα πλήρωσα μέσα σε πέντε μέρες. Αλλά εδώ η διαχείριση των χρημάτων μας εξαρτάται από τις ορέξεις της υπηρεσίας του Κ.Κ.Γ.Ε.Θ. Όταν λοιπόν, αποφασίσουν οι ασύδοτοι βασανιστές μας να μας βγάλουν από την απομόνωση πρέπει να περάσουμε το ίδιο μαρτύριο της σωματικής έρευνας και της κολπικής εισβολής. Αυτό το ίδιο μαρτύριοι της έρευνας μπορεί ανά πάσα στιγμή να μου το κάνουν και στο θάλαμο, όπου μένω, όταν υπάρχει υπόνοια για ύπαρξη απαγορευμένων ουσιών. Μπαίνουν μέσα στο θάλαμο, μας ξυπνάνε, μας κάνουν σωματική και κολπική έρευνα, μας βγάζουν έξω από τον θάλαμο και ανακατεύουν όλα μας τα πράγματα πετώντας τα κάτω. Μετά χάνουμε πράγματα μας γιατί τα πετάνε ή τα παίρνουν και πρέπει να τακτοποιήσουμε ολόκληρο το θάλαμο για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε… Κάποτε ήμουν άνθρωπος με όνειρα, με όρεξη για μάθηση, με κερδοφόρα επιχείρηση, με όρεξη για δημιουργία. Σήμερα, όλος αυτός ο πόνος, η κακοποίηση, ο βιασμό του σώματος και της ψυχής που έχω υποστεί με κάνουν να ονειρεύομαι πως τους σκοτώνω όλους αυτούς που πληρώνονται για να βασανίζουν αδύναμους ανθρώπους. Σφίγγοντας τα δόντια σιγοψιθυρίζω «και για το πείσμα σας, γουρούνια, θα αντέχω» ελπίζοντας να έρθει κάποια μέρα που θα σταμτήσουν να απλώνουν τα βρώμικα, διεστραμμένα χέρια τοςυ επάνω σε αδύναμους ανθρώπους. Το ξέρω πως ο κόσμος δεν αλλάζει, ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ, όμως, φτάνει να μην αδιαφορούμε. Ποτέ δεν πρόκειται να ξεπεράσω τα όσα υπέστην και υπόκειμαι μεσα στη φυλακή. Γκουλιώνη Κατερίνα

«Να σταματήσει ο βιασμός»

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 06/03/2009

Αν η σεξουαλική παρενόχληση είναι αδίκημα, τότε τι συνιστά ο αυθαίρετος ενδοσωματικός έλεγχος και για να λέμε τα πράγματα με το αποκρουστικό όνομά τους, η κολπική εξέταση; Και μάλιστα όχι από γιατρό αλλά από υπαλλήλους-ανθρωποφύλακες. Η γύμνωση μπροστά σε αγνώστους και το ψηλάφισμα των γεννητικών σου οργάνων. Και στη συνέχεια απομόνωση. Ετσι αδικαιολόγητα. Με τη χορήγηση καθαρτικού και να ζητάς την άδεια έπειτα από αυτό για να πας στην τουαλέτα που παρακολουθείται με κάμερα. Πού συμβαίνουν αυτά; Στο ελληνικό Γκουαντάναμο: τις γυναικείες φυλακές. Στο πλαίσιο του ελέγχου για παράνομες ουσίες, στον 21ο αιώνα, που από ντροπή τιμάται ακόμη η Ημέρα της Γυναίκας…

Κι αν όλα αυτά είναι καταφανώς ταπεινωτικά, είναι κάτι ακόμη: παράνομα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η αναγκαστική γυναικολογική εξέταση εντός σωφρονιστικού καταστήματος ακόμη και με τη συναίνεση της κρατούμενης δεν είναι αποδεκτή, αφού σε συνθήκες κράτησης δεν μπορούν να αντισταθούν. Απόφαση που ελήφθη σε βάρος της γειτονικής… Τουρκίας.

Ας δούμε όμως το ελληνικό «εξπρές του μεσονυχτίου».

«Είναι κάτι απάνθρωπο. Ακρως εξευτελιστικό, κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να γίνεται αυτό το πράγμα. Μπορεί βέβαια ο νόμος να προβλέπει έλεγχο, αλλά όχι σε αυτές τις συνθήκες, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν έχουν υπόνοιες και αιφνιδιαστικά για να εμποδίζεται μια απόπειρα εισαγωγής ναρκωτικών στη φυλακή. Εδώ γίνεται συστηματικά και καταχρηστικά. Κάθε φορά που μπαίνει φυλακή μια γυναίκα, είτε από άδεια, δικαστήριο, μεταγωγή, νοσοκομείο, θα υποστεί αυτόν τον έλεγχο, ο οποίος γίνεται από απλούς ανίδεους υπαλλήλους, γυναίκες, όχι από γυναικολόγο. Αλλωστε γυναικολόγος στη Θήβα των εκατοντάδων κρατούμενων γυναικών δεν υπάρχει… Ασε που τα εργαλεία ειδικά για τις διαστολές του τραχήλου είναι σκουριασμένα, δεν αποστειρώνονται παρά υποτυπωδώς με μπεταντίν και υπάρχει ο κίνδυνος να κολλήσεις οτιδήποτε, αφού έχουν χρησιμοποιηθεί σε δεκάδες γυναίκες. Για ναρκωτικά ή οτιδήποτε, είναι στην κρίση τους, το κάνουν έτσι κι αλλιώς επιλεκτικά και στις υπόλοιπες, αλλά οι περισσότερες κρατούμενες είναι για ναρκωτικά.

Είναι βιασμός. Υπάρχουν τρόποι που καλύπτουν αυτόν τον έλεγχο, το μηχάνημα ανίχνευσης ναρκωτικών που αλλού λειτουργεί, υπερηχογράφημα, ακτινογραφία -προτιμάμε την ακτινοβολία παρά το δάχτυλο. Δεν είναι τρόπος ελέγχου αυτός. Ας βρουν άλλον. Αυτό γίνεται μόνο για τον εξευτελισμό και τον βασανισμό των κρατουμένων. Κάποιοι πάνε παραπέρα, επιδίδονται και σε πρωκτικό έλεγχο που απαγορεύεται. Τι να πεις… Και οι κρατούμενοι δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και το υπομένουν. Και μετά σου επιβάλλουν πολυήμερη κράτηση στην απομόνωση χωρίς λόγο, για να ελέγξουν πιθανή εισαγωγή ναρκωτικών. Από το 2005 και μετά, κολπική και απομόνωση πάνε πακέτο.

Πριν από το 2005 δεν είχαμε περισσότερες εισαγωγές ναρκωτικών σε σχέση με τότε που ξεκίνησαν να εφαρμόζουν αυτόν τον βάρβαρο έλεγχο ανεξαιρέτως σε όλες και χωρίς εισαγγελική εντολή. Και μετά σε κρατάει στην απομόνωση σε απάνθρωπες συνθήκες υποτίθεται για τρεις μέρες, που μπορεί να φτάσουν και τη βδομάδα -είναι στην κρίση του εκάστοτε αρχιφύλακα- με ηλεκτρονική παρακολούθηση της τουαλέτας. Και πρέπει να έχεις οκτώ κενώσεις για να μπεις στην κανονική φυλακή, οκτώ είναι αδύνατον σε τρεις μέρες, οπότε αναγκαστικά σού δίνουν καθαρτικό κι αυτό είναι επιβλαβές και παράνομο, αλλά δεν τους ενδιαφέρει ο κρατούμενος και τι προβλήματα υγείας μπορεί να αντιμετωπίζει, στερητικά κ.ά.

Οσες αρνούνται μένουν πολύ περισσότερο στην απομόνωση…». Ποταμός η μαρτυρία-«κατηγορώ» στην «Ε» της Μαριάνθης που πρόσφατα αποφυλακίστηκε.

Αντιδρώντας σε αυτή την εξευτελιστική μεταχείριση, 80 γυναίκες κρατούμενες στην Ελεώνα Θηβών, σε υπόμνημά τους προς τη διεύθυνση των φυλακών ζητούν να καταργηθεί η κολπική εξέταση, η αδιάκριτη τοποθέτηση στα ειδικά κελιά κράτησης-απομόνωση και η αδικαιολόγητη πολυήμερη κράτηση σε αυτά.

«Δεκάδες γυναίκες κρατούμενες στις ελληνικές φυλακες αποφάσισαν να σταματήσουν ένα βασανιστήριο που σε κάθε περίπτωση έχει τιμωρητικό – εκδικητικό χαρακτήρα. Αρνούνται να δεχτούν έναν ιδιότυπο βιασμό, τον κολπικό έλεγχο, να είναι ένα παιχνιδάκι στα χέρια ενός διεφθαρμένου συστήματος. Η απάντηση από την πλευρά των ανθρωποφυλάκων, με την πλήρη κάλυψη του υπουργείου Δικαιοσύνης, είναι ο εκβιασμός, ο τρόμος, η τιμωρία, η απομόνωση. Μόνο που έκαναν ένα μικρό λάθος. Ξέχασαν ότι εδώ και καιρό υπάρχει ένα κίνημα αλληλεγγύης, ότι οι κρατούμενες δεν είναι μόνες τους και ότι τα μπουντρούμια τους δεν μπορούν να κρύψουν ότι η εξουσία τους είναι σάπια και αδίστακτη» μας λέει ο Πάνος Λάμπρου από την Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των κρατουμένων, αποκαλύπτοντας ότι αρκετές φορές έχουν παρέμβει, καθώς είναι συνεχείς οι καταγγελίες που δέχονται για το θέμα αλλά και για τις απειλές, τα πειθαρχικά, την απομόνωση σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

Ελεγχος όχι μόνο προσβλητικός και επικίνδυνος αλλά και παράνομος, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ) που τον θεωρεί απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και προσβολή της ιδιωτικότητας, δηλαδή παραβίαση δύο άρθρων -3 και 8- της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – ΕΣΔΑ.

Κι ακόμη: από το Δεκέμβριο του 2006 στην έκθεσή της για την Ελλάδα η Επιτροπή Πρόληψης των Βασανιστηρίων εντόπισε το συγκεκριμένο πρόβλημα και αναφέρει ότι η συγκεκριμένη πρακτική θεωρείται δυσανάλογη σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό και μη επιτρεπτή, παρά μόνον «κατ’ εξαίρεση» και από γιατρό και όχι συστηματικά ως πάγιο μέτρο, ενώ συστήνει την άμεση διακοπή της χορήγησης καθαρτικών ουσιών, της παραμονής τους στην απομόνωση και την παρακολούθηση της τουαλέτας μέσω ηλεκτρονικής κάμερας.

Παραβίαση διαπιστώνεται και σε υπόμνημα του Συνηγόρου του Πολίτη -στις 19/2/2009- προς τη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων «για την εξέταση του σωφρονιστικού συστήματος της χώρας και των συνθηκών διαβίωσης των κρατουμένων», καθώς η συστηματική εφαρμογή αυτού του ελέγχου έρχεται σε αντίθεση με τον εξαιρετικό χαρακτήρα των μέτρων, στη βάση συγκεκριμένων στοιχείων και μόνον κατόπιν εισαγγελικής εγκρίσεως. Στο υπόμνημα κρίνεται ότι η απομόνωση, με δεδομένα τα προβλήματα υγείας των γυναικών λόγω τοξικομανίας, «συνιστά σοβαρότατη διακινδύνευση ζωτικών εννόμων αγαθών», γεγονός που επιβεβαιώνουν τα «τραγικά περιστατικά θανάτων κατά τη διάρκεια των ελέγχων». Μέτρα που όπως επισημαίνει «έρχονται σε ευθεία αντίθεση με την απόλυτη απαγόρευση της απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης». Γι’ αυτό ο Συνήγορος ζητεί όχι μόνο να σπάσει το άβατο ώστε να διερευνήσει την κατάσταση, αλλά κυρίως την «άρση τέτοιων προσβολών και αποκατάσταση τυχόν ζημιάς σε άμεσο χρόνο».

Ιδού το ελληνικό εξπρές του μεσονυχτίου

Ανατριχιαστικές είναι οι περιγραφές στις καταγγελίες έξι γυναικών για την ταπείνωση στην οποία υποχρεώνονται από τους δεσμοφύλακές τους, τις οποίες έχει η «Ε». Ενδεικτικά:

• «Με το ζόρι, απειλώντας με ότι είναι νόμος της φυλακής και ότι θα υποστώ πειθαρχικό, με υποχρέωσαν να κάτσω σε μια γυναικολογική καρέκλα και να ανοίξω τα πόδια μου, αφημένη στα χέρια τους, να μου βάζουν δυο ολόκληρα δάχτυλα στον κόλπο μου και να τα πιέζουν… χωρίς να έχω δώσει καμία αφορμή και ενώ τους έλεγα ότι πονάω με προσέβαλλαν…» αναφέρει η Π.
• «Το 2005 που μπήκα στον Κορυδαλλό ήμουν ένα κορίτσι 20 χρόνων και νόμιζα ότι όλες αυτές οι προσβλητικές και εξευτελιστικές έρευνες και διαδικασίες, όπως γδύσου, σκύψε, βήξε και άνοιξε τα πόδια να σου κάνουμε κολπική, πέρασε στην απομόνωση, πάρε καθαρτικό, πήγαινε τουαλέτα και μην τραβήξεις το καζανάκι όταν ενεργηθείς αν δεν μου το πεις για να το εξακριβώσω, ήταν κάτι το υποχρεωτικό…», λέει η Κ., που δεν ανέχεται πλέον να της φέρονται «απαξιωτικά σαν να είμαι σκουπίδι μόνο και μόνο επειδή είμαι τοξικομανής». «Στην απομόνωση μας υποβάλλουν σε άλλο βασανιστήριο. Απαιτούν να κάνουμε 8 κενώσεις, τις οποίες αν δεν συμπληρώσουμε θα κρατηθούμε περισσότερες μέρες. Ετσι έμμεσα μας υποχρεώνουν να παίρνουμε καθαρτικά, κάτι που είναι ακόμα πιο βασανιστικό. Μία από τις φορές που έκανα χρήση καθαρτικού έφτασα σε σημείο να πονάω υπερβολικά, να βγάζω αίμα και να πρηστεί ο πρωκτός μου. Υπάρχει μόνο μια τουαλέτα, κοινή για όλες τις κρατούμενες που βρίσκονται στην απομόνωση, με αποτέλεσμα αν η μία πάσχει από κάποιο μεταδοτικό νόσημα, αυτό να μεταδοθεί και στις υπόλοιπες».
• «Στην απομόνωση έκατσα πέντε μέρες… Η υπάλληλος έλειπε συνέχεια γιατί έχουν έλλειψη προσωπικού, έτσι όταν ήθελα να πάω τουαλέτα δεν βρισκόταν εκεί για να μ’ ανοίξει και αναγκαζόμουν να χτυπάω το κουδούνι και να περιμένω γιατί ερχόταν πολύ αργότερα. Μου είχε τύχει να θέλω να πάω τουαλέτα και η υπάλληλος να μη μου ανοίγει, και έτσι αναγκάστηκα να ενεργηθώ πάνω μου…» γράφει η 25χρονη Μ.
• «Περίμενα μες στο κρύο μόνο με τα εσώρουχά μου στο δωμάτιο της έρευνας… Μέχρι να έρθει εκείνη με τα ρούχα, με έβαλε να βγάλω και τα εσώρουχά μου. Ντρεπόμουν τόσο πολύ που βρέθηκα σε αυτή τη θέση… Οι συνθήκες κάτω στην απομόνωση ήταν απάνθρωπες… Η τουαλέτα παραμένει κοινή για όλες, όπως και η κάμερα που με παρακολουθεί όταν ενεργούμαι…» καταγγέλλει η 21χρονη Χ.
• Ο «χειρότερος εφιάλτης» της εξαρτημένης 40χρονης Α. «είναι η φυλάκιση, η οποία ουσιαστικά σημαίνει την ομηρία μου από τους δεσμοφύλακες που ελέγχουν και επεμβαίνουν ακόμη και στα γεννητικά μου όργανα και στ’ απόκρυφα σημεία του σώματός μου. Οποτε μπαίνω στη φυλακή δέχομαι την ίδια επίθεση, η οποία ονομάζεται «έρευνα»… Προσφάτως που αρνήθηκα την κολπική έρευνα, διότι το να σου χώνει ο καθείς το δάχτυλά του είναι τουλάχιστον «απρεπές», και ζητούσα υπερηχογράφημα, με απείλησαν ότι θα με δέσουν όλη νύχτα με τη χειροπέδα στο κάγκελο…».

*Το υλικό προέρχεται από το keli.gr(Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των κρατουμένων)