Αγορές: Πολλά ακούγονται τον τελευταίο καιρό στα κανάλια και σε άλλα μέσα ενημέρωσης για τις αγορές. Στην πραγματικότητα, έχουμε να κάνουμε με μεγάλα λογιστικά γραφεία, που υποτίθεται ότι έχουν κάποια κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία κατηγοριοποιούν τις οικονομίες των χωρών. Έτσι οι τράπεζες (και κάθε άλλος οικονομικός μηχανισμός) ξέρουν με τί χώρα έχουν να κάνουν και με ποιον τρόπο θα την δανείσουν. Ουσιαστικά, είναι οίκοι αξιολόγησης και πολλές φορές συμβουλεύουν τους επενδυτές με τους οποίους έχουν οικονομικά “πάρε-δώσε”στο πώς να ποντάρουν σε ένα στοίχημα. Η φύση των στοιχημάτων μπορεί να είναι από ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου μέχρι και το ενδεχόμενο χρεοκοπίας μιας χώρας.
Ομόλογο: Είναι ένα χρεόγραφο, στο οποίο ο εκδότης (μια χώρα) έχει την υποχρέωση να καταβάλει, στη λήξη της συμφωνίας, την αξία που αναγράφεται σ’ αυτό και σε τακτά διαστήματα ένα τόκο. Πρόκειται για ειδικού τύπου δάνειο, που παίρνει συνήθως μια χώρα, για να ξεπληρώσει προηγούμενες οφειλές, τις οποίες και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της. Το επιτόκιο με το οποίο δανείζεται μια χώρα καθορίζεται από τις αγορές. Ο καθορισμός του επιτοκίου γίνεται βάση με κάποιους δείκτες, όπως οι εξαγωγές, το έλλειμμα της χώρας και οι φημολογίες για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, δηλαδή το κατά πόσον μπορεί να ξεπληρώσει το δάνειο.
Spreads (μονάδες βάσης):Είναι η διαφορά της πιστοληπτικής ικανότητας της πιο δυνατής οικονομίας με τις υπόλοιπες. Με απλά λόγια, spread είναι η διαφορά απόδοσης ανάμεσα σε 2 πράγματα. Συνήθως, αναφέρονται στην διαφορά επιτοκίων μεταξύ των δεκαετών ελληνικών ομολόγων και των αντίστοιχων δεκαετών γερμανικών. Αυτός ο συσχετισμός γίνεται γιατί η Γερμανία είναι η δυνατότερη οικονομία στην Ευρώπη και συνεπώς αποτελεί σημείο αναφοράς για την διαμόρφωση των spread. Είναι λογικό λοιπόν η Γερμανία να δανείζεται με ευνοϊκότερους όρους από την Ελλάδα που είναι μια χώρα με επισφαλής οικονομία. Η διαδικασία με την οποία προκύπτουν τα spreads είναι η εξής
Αν η Γερμανία δανείζεται με 3,5% επιτόκιο και η Ελλάδα με 7,5%….
…τα spreads θα είναι 7,5 – 3,5 = 4,00 ή αλλιώς 400 μονάδες βάσης.
ΔΝΤ:Ιδρύθηκε το 1944 από 45 χώρες. Είναι ένας απ’ τους μεγαλύτερους οικονομικούς οργανισμούς παγκοσμίως. Θα μπορούσε κανείς να το παρομοιάσει με μια μεγάλη εταιρία στην οποία κάθε χώρα που συμμετέχει διαθέτει ένα ποσό μετοχών ανάλογα με τα χρήματα που προσφέρει ετησίως σε αυτή (η Ελλάδα δίνει γύρω στα 823 εκ. Ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ). Πρακτικά όμως, όταν μια χώρα έχει να κάνει με το ΔΝΤ, δεν έχει περιθώρια πολιτικών ελιγμών. Τα μέτρα και οι αποφάσεις του για την οικονομική πορεία μιας χώρας, αποτελούν νόμο προς υλοποίηση και αυτός είναι ο κανόνας. Η εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα είναι οι ΗΠΑ, που δίνουν το 20% της χρηματοδότησης του ΔΝΤ και ουσιαστικά είναι η μόνη χώρα που μπορεί να ασκήσει βέτο σε αυτό. Το ΔΝΤ από την ίδρυσή του μέχρι το τέλος του ψυχρού πολέμου χρηματοδοτούσε όλες τις δικτατορίες ανά τον κόσμο (από τον Βιντέλα, τον Πινοσέτ και τους λοιπούς στη Ν. Αμερική, μέχρι το Απαρτχάιντ, τις Φιλιππίνες και βάλε…). Όσες χώρες έλαβαν τη »στήριξη» του οργανισμού, οδηγήθηκαν στην εφαρμογή κοινωνικά απεχθών όρων. Προγράμματα λιτότητας, αυξήσεις φόρων, ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων υπηρεσιών κ.τ.λ. Συνήθως τα μέτρα όπου εφαρμόστηκαν, ακολουθήθηκαν από εξεγέρσεις και κοινωνικές αναταραχές. Κλασσικό παράδειγμα, η εξέγερση της Αργεντινής το 2001. Η ιστορία έχει δείξει ότι τα αποτελέσματα στην οικονομία των χωρών, μετά από παρέμβαση ΔΝΤ, είναι χειρότερα από την πρό-ΔΝΤ κατάσταση. Αλλά δεν χρειάζεται να γυρίσουμε πολλά χρόνια πίσω για να καταλήξουμε στο παραπάνω συμπέρασμα. Η οικονομική κρίση των δύο τελευταίων χρόνων, έχει δώσει στον οργανισμό αυτό, μια νέα διάσταση…. Αυτή του ισοσταθμιστή-σωτήρα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πρώτα πειραματόζωα σε αυτό το εγχείρημα είναι οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης δηλαδή Ουκρανία, Λευκορωσία, Λετονία, Ρουμανία, Ουγγαρία…Ελλάδα