Εδώ Ξανά Πολυτεχνείο

O Στρατιώτης-οδηγός του τανκ που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου σπάει τη σιωπή του

«ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΓΙ» AYTO ΠΟΥ HMOYN, ΓΙ» AYTO ΠΟΥ EKANA. Τότε αισθανόμουν ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. Στους «μαυροσκούφηδες», στο Γουδί, είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε τους εχθρούς της πατρίδας, τα «παλιοκουμμούνια», όπως λέγαμε τότε τους φοιτητές. Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Τι περιμένεις!.. Ούτε μια εφημερίδα δεν είχα διαβάσει μέχρι τότε. Είχα γίνει και εγώ φασίστας. Μέχρι που μπήκα μέσα, πίστευα αυτό που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου. »

O ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ-ΟΔΗΓΟΣ TOY TANK που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου σπάει τη σιωπή του και μιλάει πρωτη φορα για το μακελειο της 17ης Νοεμβρίου 1973

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ-ΣΟΚ

1973-2003. Ο A. Σκευοφύλαξ, ο έφεδρος στρατιώτης του τεθωρακισμένου άρματος που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, σπάει την τριαντάχρονη σιωπή του και αποκαλύπτει όσα συνέβησαν τη μαύρη νύχτα που σημάδεψε τη σύγχρονη ελληνική ιστορία και στιγμάτισε για πάντα τη ζωή του. «Ντρέπομαι γι’ αυτό που ήμουν, γι’ αυτό που έκανα» λέει στην εκ βαθέων εξομολόγησή του. Μια στιγμή, μια ζωή. Στη «μία και μοναδική φορά» που δέχθηκε να ξύσει «τις πληγές του παρελθόντος», όπως λέει σε μια αποστροφή του λόγου του ο κ. Σκευοφύλαξ, περιγράφει λεπτό προς λεπτό τη στρατιωτική επιχείρηση της χούντας, η οποία ξεκίνησε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 16ης Νοεμβρίου με την έξοδο των τανκς στους δρόμους της Αθήνας και ολοκληρώθηκε στις 3.30 το πρωί της 17ης Νοεμβρίου, με την αιματοβαμμένη εισβολή στο Πολυτεχνείο. Στη σπάνια μαρτυρία του ο κ. Σκευοφύλαξ μνημονεύει τις δραματικές στιγμές που εκτυλίχθηκαν στους δρόμους της Αθήνας, τις ειρηνικές εκκλήσεις των φοιτητών που ηχούσαν στα αφτιά του σαν «κραυγές εχθρών της πατρίδας». Τις διαταγές των αδίστακτων στρατιωτικών που πίστεψε ότι ήταν «πατριώτες». Θυμάται – τότε με χαρά, τώρα με θλίψη – τον πόνο των φοιτητών που είδαν το όνειρό τους να τσαλακώνεται κάτω από τις ερπύστριες που ο ίδιος έθεσε σε κίνηση, τον τρόμο που ακολούθησε από τις λυσσαλέες επιθέσεις των αστυνομικών. Το απαράμιλλο θάρρος του φοιτητή που γύρισε και του είπε: «Τι κατάλαβες τώρα που μπήκες μέσα;».

Ανακοίνωση της Αριστερής Ενότητας σχετικά με την ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της Νέας Δημοκρατίας για την αφίσα των σχημάτων της στο ΕΜΠ

 

Με έκπληξη είδαμε την ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της Νέας Δημοκρατίας να καταπιάνεται με την αφίσα των σχημάτων της Αριστερής Ενότητας στο ΕΜΠ.

Αρχικά, ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η συγκεκριμένη αφίσα δεν δείχνει ούτε αιμοδιψείς κουκουλοφόρους, ούτε εγκληματίες, όπως καταγγέλλουν οι φωστήρες της Ομάδας Αλήθειας της ΝΔ. Είναι μια εικόνα από ένα κίνημα-σύμβολο ενάντια στην νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Το κίνημα της εξεγερμένης αξιοπρέπειας των ιθαγενών της Τσιάπας στο Μεξικό, οι οποίοι αντιστέκονται εδώ και μια εικοσαετία, απέναντι στον αυταρχισμό της κυβέρνησης και τα σχέδια των αμερικάνικων πολυεθνικών.

Ας ξεκαθαρίσουμε όμως και κάτι άλλο. Δεν θα δεχτούμε καμία υπόδειξη από τη Νέα Δημοκρατία, η παράταξη της οποίας στα Πανεπιστήμια, η ΔΑΠ, έχει αναγάγει το ρουσφέτι, το απολιτίκ, το χουλιγκανισμό, τους τραμπουκισμούς και την υπεράσπιση, με κάθε μέσο, των κυβερνητικών πολιτικών σε βασικές «αρχές» της παρουσίας της μέσα στις σχολές. Πολύ περισσότερο,  δε θα δεχτούμε υποδείξεις από την παράταξη που έχει αναγάγει τον σεξισμό σε μείζον σημείο αναφοράς της «διασκέδασής» της και που τα μέλη της δεν ντρέπονται να χαιρετούν φασιστικά σε συνελεύσεις, δήθεν «για πλάκα», κάτι για το οποίο η Ομάδα Αλήθειας δεν έχει να πει τίποτα…

Στις 17 Απρίλη η μόνη απάντηση απέναντι στον ακροδεξιό συρφετό είναι η ενίσχυση των σχημάτων της Αριστερής Ενότητας σε κάθε σχολή, και η συγκρότηση ενός μαζικού, ριζοσπαστικού κινήματος νεολαίας που θα βάλει τις βάσεις για να σαρώσει τις μνημονιακές πολιτικές στην εκπαίδευση και την εργασία.

Η ΝΔ κρίνει σκόπιμο να ασχοληθεί με μία αφίσα φοιτητικού πάρτυ αλλά όχι  με τους εκατομμύρια ανέργους, τις χιλιάδες αυτοκτονίες ανθρώπων που οδηγούνται στην εξαθλίωση, τους νέους που μεταναστεύουν γιατί δεν τους χωράει ο τόπος, τα ανήλικα παιδιά στην Ιερισσό που βλέπουν την Αστυνομία να εισβάλει στα σπίτια τους θυμίζοντας άλλες εποχές, τους μαθητές που λιποθυμάνε στα σχολεία από την ασιτία… κι ο κατάλογος κάθε άλλο παρά κλείνει εδώ.

Κατα τ’ άλλα, αφού ασχολείται τόσο πολύ η Νέα Δημοκρατία με την Αριστερή Ενότητα, καλούμε τον πρωθυπουργό, αυτοπροσώπως, να έρθει στο πάρτυ μας να δει αν τα ποτά είναι «μπόμπες»…

Κοίτα ποιοι και γιατί μιλάνε:

 

Μ. Γλέζος: Κλαίω για την κατάντια μας, για την κομματικοποίηση αυτής της μεγαλειώδους εξέγερσης

 

Αν και συμμετέχω ολοψύχως σε αυτή την μνημειώδη εκδήλωση της λαϊκής εξουσίας, όπως την πραγμάτωσαν οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, κλαίω και για την κατάντια μας, για την κομματικοποίηση αυτής της μεγαλειώδους εξέγερσης» ο ήρωας της Εθνικής Αντίστασης Μανόλης Γλέζος, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη και το tvxs, με αφορμή την 39η επέτειο της ηρωϊκής εξέγερσης του Πολυτεχνείου

Τεράστια πρόκληση Χρυσής Αυγής ενόψει Πολυτεχνείου

Γέμισε με αφίσες ενόψει της επετείου του Πολυτεχνείου την Καλαμάτα η Χρυσή Αυγή.»Όχι στο παραμύθι του Πολυτεχνείου, όχι στους ψεύτικους νεκρούς. -Η γενιά του Πολυτεχνείου – είναι υπεύθυνη για τη δυστυχία μας. Όλοι οι κλέφτες φυλακή!» γράφει η Χρυσή Αυγή στο φυλλάδιο και συνεχίζει:

«Πολυτεχνείο, Ζητούνται νεκροί, Ο ευρών αμοιφθήσεται» γράφει το φυλλάδιο στην πρώτη σελίδα του, στην οποία υπάρχει η φωτογραφία της Μαρίας Δαμανάκη.

Οι φοιτητικές κάλπες πριν και μετά το Πολυτεχνείο

Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ξεκίνησε με το αίτημα της διενέργειας ελεύθερων φοιτητικών εκλογών. Η κίνηση αυτή απηχούσε την επιθυμία των φοιτητών να απαλλαγούν από τα διορισμένα από τη Χούντα Διοικητικά Συμβούλια των συλλόγων και το -επίσης διορισμένο- Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΦΕΕ, και να αποκτήσουν δημοκρατικές δομές αντιπροσώπευσης.

Ασφαλώς, δεν εκπλήσσει ότι ένα δικτατορικό καθεστώς απαγόρευσε την διενέργεια εκλογών και επεδίωξε να ελέγξει τα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια όργανα του φοιτητικού συνδικαλισμού. Η δημιουργία φοιτητικών συλλόγων, οι μαζικές πολιτικές διαδικασίες που αποτελούσαν αποτύπωση της (συχνά ριζοσπαστικής) πολιτικοποίησης των φοιτητών και των φοιτητριών των ελληνικών πανεπιστημίων καθώς και πεδίο ενίσχυσης της, η διεκδίκηση του εκδημοκρατισμού του πανεπιστημίου και κάθε πτυχής της δημόσιας ζωής, ήταν στοιχεία της προδικτατορικής συγκυρίας που κάθε άλλο παρά ευνοούσαν την Χούντα. Η ΕΚΟΦ (πολλά μέλη της οποίας κοσμούν σήμερα τις λίστες και τα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ) και η τρομοκρατία που πριν από τη δικτατορία ασκούσε στα πανεπιστήμια, δεν επαρκούσε για να απαλλάξει τις αντιδημοκρατικές κυβερνήσεις από την πίεση του φοιτητικού κινήματος. Έτσι, οι συνταγματάρχες επιχείρησαν να στερήσουν από τους φοιτητές όλα αυτά, των οποίων η θέσπιση αποτελούσε αποτύπωση του συσχετισμού δύναμης σε μία δεδομένη ιστορική περίοδο, κατά την οποία το φοιτητικό κίνημα πετύχαινε νίκες.

Δεν χρειάζεται να κάνουμε πυκνές αναφορές στην ιστορία για να τεκμηριώσουμε πως οι φοιτητικές εκλογές και οι δομές εκπροσώπησης αποτελούσαν κατάκτηση του φοιτητικού κινήματος.

Η ουσιαστική σημασία των εξεγέρσεων του χτες, είναι η συμβολή τους στην οικοδόμηση των μελλοντικών κινημάτων.

Το Πολυτεχνείο δεν ήταν αποτέλεσμα των ηρωικών πράξεων ορισμένων θαρραλέων ανθρώπων. Δεν είναι μια επέτειος μουσειακού χαρακτήρα, δεν είναι πανηγύρι των κομματικών νεολαιών, δεν είναι πασαρέλα πολιτικών που έρχονται για την απόδοση στεφάνων κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των τηλεοπτικών καμερών και δεν είναι άλλη μια αργία από τις τόσες πολλές που έχουμε μέσα στο έτος. Ήταν ένα μαζικό, λαϊκό κίνημα στο οποίο συμμετείχε πλήθος απλών ανθρώπων, οι οποίοι αγωνίστηκαν διεκδικώντας αξιόπρεπη  ζωή και λευτεριά. Είναι η διατήρηση της συλλογικής ιστορικής μας μνήμης, είναι η επικαιροποίηση του μηνύματος του ιστορικού Πολυτεχνείου, είναι η σύνδεση των αγώνων εκείνης της γενιάς με τους αγώνες της δικιάς μας γενιάς, για ίδια πολλές φορές αιτήματα όπως.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΝ.Α.ΠΝΟΗΣ ΓΙΑ ΤΗ Γ. Σ. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΤΙΣ 12/11/10

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν και φυλαγουν Θερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις…

Κωνσταντίνου Καβάφη, “Θερμοπύλες”

Η λαϊκή  εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτέλεσε το πιο λαμπρό ορόσημο στην σύγχρονη ιστορία της ελληνικής κοινωνίας, αφού φανέρωσε την δύναμη που είναι ικανοί να επιδείξουν οι εργαζόμενοι και η νεολαία όταν αγωνίζονται με αυταπάρνηση ενάντια στην καταπίεση καθώς κάτω από τα χτυπήματα της χούντας εξεγέρθηκαν βάζοντας τέλος στη δικτατορία και τις αντιλαϊκές της πολιτικές. Τον Νοέμβρη του ‘73 εκατοντάδες νέοι κατέλαβαν το Πολυτεχνείο με το αίτημα της κατάργησης των αντιεκπαιδευτικών μέτρων της τότε χουντικής κυβέρνησης Μαρκεζίνη, που επιχειρούσε να ελέγξει ακόμα πιο ασφυκτικά τη φοιτητική ζωή, αναβάλλοντας τις εκλογές στις σχολές και διορίζοντας η ίδια την ηγεσία των Διοικητικών Συμβουλίων. Γρήγορα ο αγώνας των φοιτητών έγινε σημείο αναφοράς για  ολόκληρο το λαό και έδωσε διέξοδο στα γενικευμένα αντιχουντικά και αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα των μαζών που μπήκαν στον αγώνα. Ήταν η αρχή του τέλους για τη χούντα! Σήμερα , 37 χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, η κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ με τις ευλογίες της τρόικας προσπαθούν να μας πάρουν πίσω θεμελιώδεις κοινωνικές κατακτήσεις. Με αυτή την έννοια το σύνθημα «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» γίνεται ξανά επίκαιρο, ίσως πιο επίκαιρο από ποτέ. Σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, μαζικών απολύσεων και έξαρσης της φτώχειας, θέλουμε ακόμη «ψωμί». Σε μια περίοδο υποβάθμισης και υποχρηματοδότησης της εκπαίδευσης, θέλουμε ακόμη «παιδεία». Σε μια περίοδο όξυνσης της καταστολής, θέλουμε περισσότερη ελευθερία.

Το χρονικό της εξέγερσης του Πολυτεχνείου

«Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων…»

Στις 14 Νοέμβρη 1973, ημέρα Τετάρτη, έχουν προγραμματιστεί συγκεντρώσεις των φοιτητών του Πολυτεχνείου και της Βιομηχανικής σχολής Πειραιώς, με θέμα την άμεση διενέργεια ελεύθερων και αδιάβλητων φοιτητικών εκλογών. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου συγκεντρώνονται από τις 10 το πρωί στο προαύλιο του ιδρύματος και με τα αντιδικτατορικά συνθήματά τους δημιουργούν αγωνιστική ατμόσφαιρα. Στο μεταξύ, φοιτητές των σχολών του Πανεπιστημίου Αθηνών συγκεντρώνονται στο κτίριο της Νομικής σχολής, όπου συζητούν για τον τρόπο αντιμετώπισης των νέων αντιφοιτητικών μέτρων της χούντας. Στη μία περίπου μετά το μεσημέρι, φτάνει στη συγκέντρωση της Νομικής η είδηση ότι «στο Πολυτεχνείο γίνονται συγκρούσεις σπουδαστών και αστυνομίας». Η πληροφορία αυτή – που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα – οδηγεί τους φοιτητές σε συγκρότηση πορείας προς το Πολυτεχνείο. Οι διαδηλωτές, φωνάζοντας συνθήματα, προσπαθούν να πλησιάσουν και να μπουν στο προαύλιο του Μετσόβιου. Η αστυνομία επιτίθεται και προσπαθεί να τους διαλύσει. Τελικά, οι μισοί κατορθώνουν να μπουν στο Πολυτεχνείο. Η ατμόσφαιρα είναι ήδη τεταμένη.
Μετά τις δύο το μεσημέρι, οι φοιτητές πραγματοποιούν συνελεύσεις και αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματα. Η αστυνομία, στο μεταξύ, δεν επιτρέπει την είσοδο και την έξοδο από το Πολυτεχνείο. Πραγματοποιείται συνεδρίαση και επικρατεί η πρόταση για κατάληψη του ιδρύματος. Το Πολυτεχνείο γίνεται πόλος έλξης και συσπείρωσης του αθηναϊκού λαού. Το κέντρο της Αθήνας δονείται από τα συνθήματα «κάτω η χούντα», «κάτω ο φασισμός», «Ε.Σ.Α – Ες Ες- βασανιστές», «έξω οι Αμερικάνοι», «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» και άλλα.
Από νωρίς το πρωί της Παρασκευής, χιλιάδες φοιτητές και πολίτες συγκεντρώνονται γύρω από το Πολυτεχνείο για να εκδηλώσουν την συμπαράστασή τους στους «ελεύθερους πολιορκημένους» του Μετσόβιου. Προσφέρουν τσιγάρα, τρόφιμα, λουλούδια, λεφτά. Σε ολονύκτιες συνελεύσεις που γίνονται την Πέμπτη το βράδυ μέχρι το ξημέρωμα της Παρασκευής, οι φοιτητές εκλέγουν αντιπροσωπευτικές επιτροπές, από τα μέλη των οποίων συγκροτείται στη συνέχεια η Συντονιστική Επιτροπή. Η Συντονιστική Επιτροπή παίρνει αποφάσεις και αμέσως βάζει σε εφαρμογή το πρόγραμμά της: κάνει επιλογή των συνθημάτων που πρέπει να προβληθούν, ελέγχει το ραδιοφωνικό πομπό, συγκροτεί υποεπιτροπές για την προσφορά υπηρεσιών στο Πολυτεχνείο. Η Επιτροπή θέτει ως πρωταρχικά αιτήματα «την άμεση παύση του τυραννικού καθεστώτος της Χούντας, ως πρωταρχική προϋπόθεση για την επίλυση όλων των λαϊκών προβλημάτων, και την παράλληλη εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας, που συνδέεται αναπόσπαστα με την εθνική ανεξαρτησία από τα ξένα συμφέροντα». Την ίδια στιγμή, μέσα στο Πολυτεχνείο κυκλοφορούν φήμες που εμφανίζουν μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης ως «προβοκάτορες». Ο ισχυρισμός αυτός γίνεται ευρύτερα γνωστός το Γενάρη του 1974 με όσα δημοσιεύονται στο φύλλο 8 της παράνομης «Πανσπουδαστικής», στο οποίο υπάρχει δήθεν κείμενο της Συντονιστικής Επιτροπής όπου καταγγέλλεται η εξέγερση ως έργο 350 προβοκατόρων της χουντικής ΚΥΠ και συκοφαντείται ως χαφιές ο φοιτητής Διονύσης Μαυρογένης, στέλεχος του ΕΚΚΕ και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής κατάληψης.
Εν τω μεταξύ η αναταραχή μεγαλώνει, όλη η Αθήνα βρίσκεται «στο πόδι». Γύρω στις 6:30 μ.μ. οι πρώτοι θανάσιμα τραυματισμένοι διαδηλωτές πέφτουν στη Σταδίου, οι δρόμοι έχουν μετατραπεί σε πεδία μαχών και η αστυνομία ρίχνει δακρυγόνα ακόμα και μέσα στο Πολυτεχνείο. Ακούγονται πυροβολισμοί. Οι τραυματίες είναι αμέτρητοι, οι νεκροί επίσης. Ο σταθμός του Πολυτεχνείου απευθύνει δραματική έκκληση για φάρμακα και μεταφορά με ιδιωτικά αυτοκίνητα.
Τα πρώτα τανκς εμφανίζονται στην Αθήνα γύρω στα μεσάνυχτα. Η αστυνομία έχει ζητήσει την επέμβαση του στρατού γιατί δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα. Δύο ώρες αργότερα, βρίσκονται μπροστά στην πύλη του Πολυτεχνείου. Γαντζωμένοι στα κάγκελα οι φοιτητές ψέλνουν τον εθνικό ύμνο. Φωνάζουν ρυθμικά: «Ο στρατός μαζί μας», «Είσαστε αδέρφια μας», «Στρατός, Λαός μαζί».
«Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο…Αγαπητοί ακροατές, θα διακόψουμε για λίγο την μετάδοση των ειδήσεων. Μόλις μάθουμε νέα θα επικοινωνήσουμε και πάλι μαζί σας. Μείνετε στους δέκτες σας, στο ίδιο μήκος κύματος…»

ΠΑΝΩ ΣΕ ΤΟΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΣΜΕΝΗ ΠΟΡΤΑ ΔΩΣΑΜΕ ΞΑΝΑ ΤΟΝ ΟΡΚΟ
ΟΡΚΟ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ, ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ.
ΟΡΚΟ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

Φοιτητικό κίνημα τότε, φοιτητικό κίνημα τώρα

Μνημεία, επέτειοι, πανηγυρικοί και επικήδειοι λόγοι κάθε χρόνο από πολιτευτές, βουλευτές και εν τέλει από όλο το πολιτικό φάσμα «τιμούν» την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ενός Πολυτεχνείου αποσπασμένου από το ιστορικό περιβάλλον και τις συγκρούσεις μέσα από τις οποίες αναδύθηκε. Ενός Πολυτεχνείου που θα ταιριάζει βολικά και αποχρωματισμένα παντού και πάντα. Χωρίς να μιλά για ανατροπές και για κινήματα, για κοινωνική δικαιοσύνη και για δημοκρατία, αλλά γιά τον ανίκητο ανά του αιώνες πατριωτισμό των Ελλήνων. Όμως, η μόνη απότιση τιμής που μπορεί να νοηθεί για μια εξέγερση είναι η συμβολή στην οικοδόμηση των μελλοντικών. Είναι ο μόνος τρόπος να μιλάς για ιστορία, για αντιθέσεις και επιλογές που εγγράφονται μέσα στη συγκυρία κι όχι για αγώνες σε ένα άχρονο αστρικό νεφέλωμα .
Το Πολυτεχνείο δεν είναι απλώς μια ιδέα που πλανάται, αλλά μια ζωντανή πρακτική που παράγει αποτελέσματα. Και σε ένα τέτοιο πλαίσιο δεν είναι δυνατόν να μην σταθεί κανείς στον αναβρασμό του φοιτητικού κόσμου τα τελευταία χρόνια. Μια εξέγερση που αποδεικνύει ότι οι συνειδήσεις διαμορφώνονται ακόμη στον αγώνα και ότι η νεολαία δεν συμβιβάζεται. Μία νεολαία που βρίσκεται από το 2006 στους δρόμους, που επανοικειοποιείται το δημόσιο χώρο και που αναβαπτίζεται σε συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Όμως, το φοιτητικό κίνημα του 2006-07 δεν εμφάνισε γενικόλογες παραλληλίες με την αντίσταση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο επί τη βάσει ενός νεφελώδους κοινού εν γένει αμφισβητησιακού χαρακτήρα. Οι αντιστοιχίες εντοπίζονται στις πολιτικές πρακτικές που έκαναν την «εξέγερση» ιστορική πραγματικότητα. Γιατί η αντίσταση δεν αποτελεί ένα φαινόμενο σύμφυτο με μια «φύσει επαναστατική» νεολαία, όπως διατείνονται ορισμένοι, ψυχολογικοποιώντας και αποσιωπώντας το βαθιά πολιτικό χαρακτήρα της. Οι κοινωνικοί αγώνες δεν απορρέουν, λοιπόν, από μια εφηβική αντίδραση, αλλά αποτελούν συνειδητή προσπάθεια διαμόρφωσης και άρθρωσης του αιτήματος για έναν συλλογικό καθορισμό των ίδιων μας των ζωών. Κι ο δρόμος αυτός δε νοείται παρά με τα υλικά του σήμερα, αυτά που ορίζουν μέτωπα και διαχωριστικές γραμμές στο πεδίο της συγκυρίας και όχι στο οραματικό και απροσπέλαστο μέλλον, για το οποίο υπάρχουν ούτως ή άλλως αποκλίνουσες θεωρήσεις. Εμφανίστηκαν αντιστοιχίες δύο γενιών που ριζοσπαστικοποίηθηκαν μέσα από κινηματικές διαδικασίες και που ξεκίνησαν με αιτήματα μερικά, απτά και συγκεκριμένα. Κι αν τότε το αίτημα ήταν αρχικά οι ελεύθερες φοιτητικές εκλογές, τώρα είναι ο νέος νόμος-πλαίσιο, η απόπειρα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων και η αδειοδότηση των κολλεγίων. Κι αυτά τα μερικά, απτά και συγκεκριμένα είναι που πυροδότησαν κινήματα συνολικής αμφισβήτησης και κριτικής προς το κυρίαρχο.
Μάλιστα, στην περίπτωση του φοιτητικού κινήματος του 2006, ως θρυαλλίδα που οδήγησε στο ξέσπασμα του αστάθμητου λειτούργησε το αίτημα της αντίθεσης στο… υλικότατο και αμεσότατο «ν+2» (αποπομπή των φοιτητών μετά τα 6 χρόνια φοίτησης). Δεν ξεκίνησαν δηλαδή με αμόλυντες επαναστατικές αλήθειες και συνολικά σχέδια επί χάρτου, αλλά με την ενότητα και τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση γύρω από τα υπάρχοντα διακυβεύματα. Μια ενότητα καθόλου άχρωμη και καθόλου ενσωματώσιμη. Γιατί, όπως το αίτημα για ελεύθερες φοιτητικές εκλογές ηχεί σήμερα απλό, αλλά τότε δοκίμαζε τα όρια αντοχής ενός ολόκληρου καθεστώτος, έτσι κι η σημερινή αντίσταση στη μετάλλαξη του πανεπιστημίου σε ένα αυταρχικό κέντρο κατάρτισης δυναματίζει τις κυρίαρχες επιλογές για τις σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.
Το Πολυτεχνείο κατόρθωσε να σπάσει το κλοιό ενός ριζοσπαστικού μεν, συντεχνιακού δε λόγου, ορίζοντας το πεδίο πολιτικής συζήτησης συνολικά, καθιστώντας τις ιδέες του αντικείμενο διαπάλης για το σύνολο της κοινωνίας, και επιτυγχάνοντας να ηγεμονεύσουν αυτές. Το Πολυτεχνείο όρισε βασικές συντεταγμένες στη δόμηση του μεταπολιτευτικού ελληνικού κράτους και κληροδότησε κατακτήσεις που φάνταζαν απαράγραπτες. Φάνταζαν. Γιατί το διακύβευμα για το φοιτητικό κίνημα του σήμερα είναι να υπερασπιστεί τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα του Πανεπιστημίου, δηλαδή τον τελευταίο ελεύθερο δημόσιο χώρο. Όμως, για να γίνει αυτό γεγονός από κάτι το ευκταίο, είναι ανάγκη να γίνουν οι ιδέες της γενιάς του άρθρου 16 πλειοψηφικό ρεύμα σ’ όλη την κοινωνία. Γιατί, προφανώς, προϊόντος του χρόνου πυκνώνουν αντιδραστικές φωνές που επαγγέλλονται το «τέλος της μεταπολίτευσης», το τέλος των ιδεολογιών. Πατώντας πάνω σ’αυτό επιχειρούν την αποδόμηση κάθε κοινωνικής κατάκτησης, όπως το άσυλο. Ουσιαστικά καταργώντας το άσυλο νομιμοποιούν, έστω και 34 χρόνια μέτα, την αιματηρή επέμβαση των συνταγματαρχών στην πύλη του Πολυτεχνείου. Εν τέλει προσπαθούν να ξαναγράψουν την ιστορία. Αλλά αυτή έδειξε ότι το Πανεπιστήμιο υπάρχει ως χώρος που εκτρέφει την αμφισβήτηση ως όρο ύπαρξής του.
Όμως, πώς κατέληξε η γενιά του Πολυτεχνείου και συνακόλουθα όλο αυτό το κίνημα αμφισβήτησης που εμφανίστηκε και παγκοσμίως τότε με τον Μάη του ‘68, το αντιπολεμικό κίνημα στις ΗΠΑ ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ και αλλού; Ενσωματώθηκε σταδιακά από την κυρίαρχη ιδεολογία και παρά κάποιες σημαντικές κατακτήσεις, ο ριζοσπαστισμός που αποτυπωνόταν στους κοινωνικούς συσχετισμούς τότε δεν μεταφράστηκε στο πεδίο της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Έτσι, τα αδικαίωτα αιτήματα του παρελθόντος επιστρέφουν για το φοιτητικό κίνημα ως διακυβεύματα του παρόντος, με διαφορετικό βέβαια περιεχόμενο.
Πολλοί κι ανέξοδοι οι όρκοι πίστης στο Πολυτεχνείο. Βερμπαλιστικές οι αναφορές στην αιματηρή καταστολή από τα τανκς στην πύλη του Πολυτεχνείου.. Κι έτσι, η προάσπιση του θεσμού του ασύλου, ως προάσπιση των δημοκρατικών συλλογικών πρακτικών με σάρκα και οστά κι όχι ως αφηρημένων επικλήσεων, προβάλλει ως νέα σαφής διαχωριστική γραμμή απέναντι στην οποία τοποθετούνται πλειοψηφίες και «μειοψηφίες», φιλήσυχοι πολίτες και «ταραξίες». Κι αν πρέπει να αντληθεί ένα κριτικό δίδαγμα από τη μεταπολιτευτική ιστορία, είναι πώς θα μπορέσουμε να μεταστοιχειώσουμε αυτή τη σαφή οριοθέτησή μας στο κοινωνικό επίπεδο σε ένα σταθερό και ευρύ ανταγωνιστικό ρεύμα στο πολιτικό επίπεδο.